arguíre 1 , vrb: arguiri Definitzione batallai, cuntrastare, foedhare; giare una briga, nàrrere cosa coment’e a briga, a murrúngiu Sinònimos e contràrios chiltionare / argumentare, atremenae, brigare, stronciai Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu arguer, réprimander Ingresu to deduce, to scold Ispagnolu argüir, regañar Italianu arguire, redarguire Tedescu tadeln, vorwerfen.
certài , vrb: cheltare, chertare, chestare Definitzione pigare foedhos s'unu cun s'àteru, foedhare a boghes s'unu contr'a s'àteru; nàrrere foedhos de briga e fintzes de ammeletzu a unu / certai a unu = dare una briga a unu; certai de pari a pari = brigare s'unu cun s'àteru Sinònimos e contràrios abbetiae, briare, brigociae, cuntierrare, ghirtare, irvapiare, pabarotare, pletare, trilliare Frases mairu e mulleri funt sempri certendi: ma poita s'ant a èssi cojaus, si no si podenta biri?! ◊ sas dies mias, duncas, passare las devo chertendhe? ◊ ant certau e arropaus puru si funt 2. dh'iat tzerriau su maistu e dh'iat certau ◊ dèu dha certai sempri, a sorri mia Sambenados e Provèrbios prb: candu unu non bolit, duus non certant Ètimu ltn. certare Tradutziones Frantzesu se quereller avec qqn., gronder Ingresu to quarrel, to scold Ispagnolu pelear, reñir Italianu diverbiare, bisticciare, sgridare, redarguire Tedescu streiten, schelten.
giuilàre , vrb: giulare, giuliare, giuriare, giuvilare, zubilare Definitzione betare tzérrios (po dolore, cricandho a ccn.), pigare a boghes po briga; tzerriare po fàere bènnere Sinònimos e contràrios abbochinare, atzerriai, iscramare, iscramorare / ciamare, lamai, muntire Frases a nois nos giúriat sèmpere ◊ ant sighidu a giulare a boghes mannas ◊ giuilesit, siscura, primma de ispirare ◊ la chirco, la giúilo e no l'agato ◊ a boghes l'apo giuiladu 2. lu giuilesint e recuieit luego ◊ no ti apo giuliadu pro nudha: est ca so gherrendhe cun sa morte! ◊ est giuilendhe a sa morte: Beni, acàbbami de bochire! Ètimu ltn. iubilare Tradutziones Frantzesu crier, appeler, gronder Ingresu to shout, to call, to scold Ispagnolu gritar, llamar, reprochar Italianu gridare, chiamare, sgridare Tedescu schreien, rufen, schimpfen.
irbrunchiàre , vrb: isvrunciare, ivrunciare Definitzione iscúdere; segare s'atza a unu, nàrrere cosa a briga, in contràriu, fintzes po giare imparu Sinònimos e contràrios aciotai, aciotarai, afrustai, passillai / certai, irmurrare, irvapiare 2. si los isvrúncias, luego si annuzant Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tancer Ingresu to scold Ispagnolu reprochar Italianu rimbrottare Tedescu ausschelten.
munziàre , vrb: ammunzare* Definitzione pigare o giare múngia, cadha, pelea manna Sinònimos e contràrios ismunziare Tradutziones Frantzesu rudoyer, maltraiter, gronder, réprimander Ingresu to scold Ispagnolu agotar, matar Italianu strapazzare Tedescu überanstrengen, strapazieren.
stronciài , vrb: istrunchiare*, strunciai (strun-ci-a-i) Definitzione fàere una cosa a stròncius, a orrugos; segare a istúturu, arrespòndhere male, pigare a boghes, de malu crabbu, murrungiare, brigare Sinònimos e contràrios arrogai, secare, struncionai / abboluire, abbruncai, ataciai, chelcire, irmurrare, sbruncai, struncionai, trilliare Frases pigat su pani, dhu strònciat e si ponit a papai ◊ seu giai stroncendumindi un'arrogu, de cussu pani! 2. no bollu strunciai, ma certus dotoris funt cumbintus de isciri curai su malàdiu ◊ seu discuidau e tenint arrexoni de mi strunciai Tradutziones Frantzesu démolir (fig.), gronder, blâmer Ingresu to put down, to scold Ispagnolu vapulear, reprobar Italianu stroncare, sgridare, biasimare Tedescu abbrechen, ausschimpfen, tadeln.
trilliàre , vrb Definitzione giare una briga, pigare a tzérrios Sinònimos e contràrios briare, certai, stronciai Frases prestu, recui a sa faina, imbainajola: già torrat mamma tua a ti trilliare bene! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reprocher, réprimander sévèrement Ingresu to scold Ispagnolu reprochar, echar una bronca Italianu rimproverare, sgridare aspraménte Tedescu schelten.